Sociale benadering dementie

In de regio’s Egmond-Heiloo en Alkmaar zijn medewerkers geschoold in de sociale benadering van dementie. Zij vormen met elkaar een nieuw team. De sociale benadering van dementie is bedacht door Anne-Mei Thé, hoogleraar langdurige zorg en dementie.

De sociale benadering vraagt om anders denken, doen en handelen, vertelt Joost Lammerts, regiodirecteur Egmond-Heiloo. “Het gaat om het bieden van ondersteuning die geheel is afgestemd op het perspectief van de cliënt. We bieden dus niet vanzelfsprekend de producten aan die wij of een andere organisatie hebben ontwikkeld, maar stemmen eerst volledig af op de behoefte van de cliënt en zijn naasten.”

Niet meteen professionele hulp inschakelen als de behoefte van de cliënt om een andere oplossing vraagt, wel altijd laagdrempelig en dichtbij, dat zijn kernwoorden van de geboden ondersteuning.

Fietsen

Bij de sociale benadering krijgt iemand met geheugenproblemen niet langer vanzelfsprekend dagbesteding of thuiszorg. Joost: “Wat wil iemand nou echt? Waar is een cliënt met geheugenproblemen die thuis woont echt mee geholpen? We hadden een mevrouw voor wie fietsen haar lust en haar leven was. Dan is dagbesteding niet de beste oplossing, maar wel een vrijwilliger inzetten die iedere week met haar gaat fietsen.”

De cliënt is iemand met geheugenproblemen die thuis woont en zijn of haar netwerk heeft. De naasten zijn net zo belangrijk, benadrukt Joost. “Mantelzorgers kunnen bijvoorbeeld niet meer toekomen aan hun hobby. Dan dreigt een echtgenoot uit te vallen terwijl hij natuurlijk van essentieel belang is voor zijn vrouw met geheugenproblemen. Dáár moeten we dan een oplossing voor zoeken. Bijvoorbeeld twee keer in de maand een vrijwilliger die wat met mevrouw gaat doen, zodat meneer weer toekomt aan zijn hobby.”

In 2020 is er via het zorgkantoor financiering geregeld om deze nieuwe manier van werken van de grond te krijgen. In 2020 is er ook, samen met Anne-Mei Thé, een subsidie aangevraagd bij ZonMw en toegewezen, om in een meer landelijke omgeving eenzelfde sociale aanpak op te zetten. De gemeente zal deze subsidie gebruiken om de sociale benadering onderdeel van het reguliere aanbod van zorg en dienstverlening te laten zijn.

Resultaten

Het coronajaar 2020 was niet het beste jaar om met de sociale benadering te beginnen. Toch is in juni 2020 met de eerste cliënt gestart en er zijn enkele mooie resultaten bereikt. Een opsomming.

  • Voor het vinden van vrijwilligers zijn oproepen gedaan bij de vrijwilligerscentrale en er zijn al verschillende vrijwilligers gevonden. Statushouders die graag wat willen betekenen, ervaringsdeskundigen die het hele traject al doorlopen hebben als partner van mensen met dementie maar ook jongeren die maatschappelijk wat willen betekenen.
  • Intervisie is opgestart in de zomer. Joost: “Het is zo anders werken, de resultaten van je handelen zijn zo anders, dat we met wekelijkse intervisiebijeenkomsten zijn gestart. Dat heeft de onderlinge vertrouwensband enorm versterkt.”
  • De sociale benadering blijkt daadwerkelijk het hele systeem rondom iemand met geheugenproblemen te betrekken en versterken. Joost: “Waar voorheen iemand moest worden opgenomen als mantelzorgers het niet meer volhouden, hebben we nu al twee voorbeelden gezien waar het goed gestutte, sociale netwerk bijsprong bij calamiteiten waardoor mensen toch thuis konden blijven wonen.”
  • In 2020 is er de aanzet geweest voor een gespreksgroep voor naasten en partners, niet voor mensen met dementie zelf, op initiatief van een van de naasten van een cliënt.
  • Er is veel creativiteit, ziet Joost. “De eerste keer een vrijwilliger inzetten, betekent voor de meesten een hele stap. Nu zie ik al veel meer lef. Ze gaan buiten de kaders denken en doen. Heel mooi om te zien.”
  • Vrijwilligers en ervaringsdeskundigen vervullen een volwaardige rol en hebben net zo goed een stem als de zorgmedewerkers.

De eerste ervaringen hebben in 2020 ook wel enkele aandachtspunten opgeleverd.

  • De reguliere financiering biedt nu nog weinig mogelijkheden om sociale benadering verder uit te rollen, vertelt Joost. “En ook de reguliere zorg is nog niet gewend aan deze andere manier van werken. Daardoor is het aantal deelnemers gering.”
  • Vraaggestuurd werken betekent wegblijven van wat je als professionele organisatie aan oplossingen hebt bedacht, en iedere keer weer opnieuw kijken wat iemand echt nodig heeft. Joost: “Dat kan consequenties hebben voor de omzet van professionele organisaties. Gelukkig is de raad van bestuur van De Zorgcirkel het helemaal eens met deze nieuwe manier van werken.” We zijn in de zorg goed in opschalen, zegt Joost. Maar afschalen van professionele zorg is lastiger. “Met de sociale benadering willen we informele zorg en ondersteuning inzetten en alleen opschalen naar professionele zorg als dat nodig is.
Ik heb een vraag

Hoe kunnen wij u helpen?
Onderwerp is verplicht!
Onderwerp is verplicht!
Vraag is verplicht!
Hoe kunnen wij u bereiken?
Voornaam is verplicht!
Achternaam is verplicht!
Telefoonnummer is verplicht!
Geldig e-mailadres is verplicht!